Istnienie Szkoły Podstawowej nr 20 im. Marii Konopnickiej wiąże się ściśle z historią Kochłowic – jako jednej z najstarszych i największych obszarem dzielnic Rudy Śląskiej.

Przez wiele wieków były one wsią. Dopiero na przełomie XVIII i XIX w miarę rozwoju przemysłu na terenie tej miejscowości zaczyna rodzić się potrzeba istnienia instytucji kulturalnych i oświatowych.

Powstanie szkoły datuje się na rok 1910. Od tego momentu aż do roku 1919 działa ona jako szkoła niemiecka. Po plebiscycie, gdy część Śląska zostaje włączona do Polski, istniejąca wówczas Szkoła Podstawowa nr 3 w Kochłowicach, staje się szkołą polską, która w 1920 roku rozpoczyna działalność jako Katolicka Szkoła im. Marii Konopnickiej. Zasłużona dla rozwoju oświaty wśród najmłodszych poetka pozostanie patronką szkoły niezmiennie po dziś dzień.

W początkowym okresie działalności placówki grono nauczycielskie rekrutuje się z Polaków przybyłych na ten teren z Rumunii i z innych części Polski. Pierwszym kierownikiem Szkoły zostaje Tytus Chrząstowski. W tym okresie jest to szkoła żeńska. W 1925 roku tworzy się na terenie szkoły uniwersytet ludowy. W tym roku odbywają się uroczyste obchody piętnastej rocznicy śmierci Marii Konopnickiej. W 1929 roku poświęcony zostaje sztandar Katolickiej Szkoły Podstawowej im. Marii Konopnickiej. W 1932 roku organizuje się wieczorową szkołę wiejską. A od 1935 roku szkoła działa już jako szkoła koedukacyjna. W tym roku został zorganizowany uroczyste obchody jubileuszu 25-lecia istnienia Szkoły i następuje zmiana nazwy Szkoły z Katolickiej Szkoły im. Marii Konopnickiej na Publiczną Szkołę Powszechną im. Marii Konopnickiej.

Współczesne dzieje szkoły łączą się z zakończeniem II wojny światowej. W 1945 roku szkołę uruchomiają nauczyciele: Alojzy Hakuba i Marian Myczkowski. Jest to okres bardzo trudny tak dla nauczycieli, jak i dla uczniów ze względu na zły stan pomieszczeń szkolnych, ciasnotę, braku sprzętów, podręczników, pomocy naukowych. Pomimo tego szkoła prowadzi ożywioną działalność, angażując też młodzież w prace na rzecz szkoły i dzielnicy.

W 1974 roku nawiązuje współpracę z Zarządem Głównym Towarzystwa im. Marii Konopnickiej w Warszawie. Współpraca z Towarzystwem trwa intensywnie i nieprzerwanie do początku XXI wieku, a jej ukoronowaniem są nie tylko zwycięstwa uczniów szkoły w ogólnopolskich konkursach recytatorskich poezji Marii Konopnickiej organizowanych przez Towarzystwo w Przedborzu, ale też Ogólnopolski Zjazd Szkół Imienia Marii Konopnickiej zorganizowany w szkole w roku 1995.

W 1988 roku nadaje się szkole prawo do posiadania własnego sztandaru, który zostaje ufundowany został przez KWK ”Śląsk”, a w 1992 roku ma miejsce jego poświęcenie. Odtąd sztandar i poczet sztandarowy towarzyszą wszystkim ważnym uroczystościom szkolnym, bierze on również udział w państwowych i kościelnych obchodach najważniejszych świąt organizowanych na terenie miasta i dzielnicy (Święto Niepodległości, Rocznica Uchwalenia Konstytucji 3 Maja).

W 1995 roku zbudowano przy szkole pierwsze w mieście boisko o nawierzchni tartanowej, a w 2010 roku na uroczyste obchody 100-lecia Szkoły zostaje odrestaurowana elewacja budynku.

W międzyczasie jednak budynek Szkoły pod wpływem szkód górniczych ulega stopniowemu przechyleniu, tak że z czasem jego użytkowanie zaczyna zagrażać bezpieczeństwu.

W latach 2012-2018 zachodzi kilka istotnych zmian wewnątrz budynku – zostają przy pomocy rodziców zorganizowane nowa jadalnia, świetlica i biblioteka Szkoły.

W roku szkolnym 2015/2016 staraniem dyrektora szkoły K. Szuby zostaje przeprowadzony przez Zakład Zagospodarowania Mienia Pokopalnianego całościowy remont obiektu połączony z rektyfikacją. Ponad 100-letni budynek podniesiono o 1.20 m i dobudowano 11 schodów z zewnątrz. Wewnątrz natomiast wszystkie pomieszczenia są odnowione, zyskują funkcjonalne wyposażenie, nabierają nowoczesnego wyglądu. W prace związane z przeniesieniem instytucji do innego oddalonego o 2,5 km budynku i urządzeniem placówki w nowym obiekcie, a potem powrotem na poprzednie miejsce angażują się nie tylko nauczyciele i pracownicy szkoły, ale także rodzice, jest to dowodem ich przywiązania do Szkoły.

Dopełnieniem prac remontowych jest wymiana przez Miasto Ruda Śląska pokrycia dachu, ukończenie którego z początkiem roku szkolnego 2017/2018 nadaje szkolnemu budynkowi eleganckiego wizerunku, ale i zapewnia należyty poziom bezpieczeństwa użytkowania obiektu.

15 czerwca 2018 w obecności władz Miasta i władz oświatowych została w Szkole odsłonięta odrestaurowana płaskorzeźba przedstawiająca Marię Konopnicką, podarowana Szkole w roku 2017 przez likwidowane Gimnazjum nr1 im. Marii Konopnickiej w Chorzowie dla upamiętnienia zasług, które kochłowicka Dwudziestka wniosła w szerzenie wśród młodzieży ideałów głoszonych przez poetkę.

Kroniki nie odnotowują, kiedy Rota Marii Konopnickiej stała się oficjalnym hymnem szkoły, z całą pewnością jednak idee przywiązania do ziemi ojców towarzyszyły działaniom wychowawczym placówki od samego początku, czyniąc ją tak ważnym punktem na mapie regionu, że uczęszczanie do niej członków rodzin kochłowickich od kilku pokoleń jest powodem do dumy i przekłada się na wychowanie w duchu tradycyjnych śląskich wartości: pracowitości, rzetelności, uczciwości, ale też zamiłowania do nauki i edukacyjne ambicje uczniów i rodziców, które skutkują wysokim poziomem nauczania (średnia ocen uczniów całej szkoły kształtuje się od lat w granicach 4,5 - 4,9).

Od momentu wprowadzenia egzaminów dla uczniów najwyższych klas szkół podstawowych kochłowicka placówka uchodzi za najlepszą w mieście, a osiągany wynik znacznie wybiega ponad średnią miejską, wojewódzką i krajową. W roku 2016 osiągnięcia uczniów na egzaminie zapewniły Szkole szóste miejsce w województwie wśród szkół państwowych. Wyniki uczniów ze wszystkich części egzaminu w roku 2019 plasowały się w staninie bardzo wysokim i były rekordowe w historii Szkoły.

Uczniowie Szkoły osiągają wysokie wyniki w olimpiadach i konkursach o zasięgu miejskim, wojewódzkim i krajowym (warto wymienić choćby tytuł laureata w Wojewódzkiej Olimpiadzie z Matematyki organizowanym przez Śląskiego Kuratora Oświaty, tytuł finalisty i laureata w Wojewódzkim Konkursie z Języka Angielskiego organizowanym przez Śląskiego Kuratora Oświaty, tytuły laureata w ogólnopolskich konkursach matematycznych, językowych i plastycznych)

Szkoła jest od lat organizatorem Miejskiego Konkursu Recytatorskiego dla Uczniów Klas I-III, od 8 lat organizuje również Miejski Konkurs „Bezpieczny Internet”, ucząc najmłodszych obywateli bezpiecznego zachowania w sieci.

Od 8 lat również z początkiem Nowego Roku szkoła organizuje wieczór kolędowy pod nazwą Rodzinne Kolędowanie, które gromadzi wielu członków społeczności lokalnej.

Już w latach 90 Dwudziestka organizowała całodniowe festyny przeznaczone dla całej dzielnicy na kochłowickich Plantach, od 8 lat natomiast włącza się w obchody Metropolitalnego Święta Rodziny, organizując co roku na swoim terenie gromadzące prawie 500 osób Święto Rodziny.

W Szkole od lat organizowana jest edukacja regionalna, której uwieńczeniem są przygotowywane we współpracy z Radą Rodziców, ale i ze Związkiem Górnośląskim oraz pobliską kopalnią obchody Dnia Śląskiego. Eksponaty utrwalające wiedzę o regionie gromadzone są w kąciku regionalnym, a śląskie słowa zaczęto w różnych miejscach szkoły. Uczniowie Szkoły biorą udział w konkursach recytatorskich, osiągając sukcesy (min. I miejsce w konkursie na gawędę po śląsku „O Śląsku po śląsku” czy II miejsce w konkursie recytatorskim „Godomy po ślonsku”). Wyrazem zaufania dla postawy Szkoły była zorganizowana w roku 2019 na prośbę Związku Górnośląskiego Koło Kochłowice uroczystość przekazania sztandaru Więźniów Politycznych i Osób Represjonowanych Muzeum Miejskiemu w Rudzie Śląskiej.

Szkoła szerzy idee czytelnictwa, realizując od wielu lat ogólnopolską akcję Cała Polska Czyta Dzieciom, angażuje w głośne czytanie najmłodszym nie tylko rodziców i nauczycieli, ale przede wszystkim znane postaci życia społecznego, kulturalnego i naukowego miasta i regionu.

Szkoła kształtuje postawy wrażliwości na potrzeby innych nie tylko w postaci włączania się co roku w akcję „Góra grosza” czy „Pieluszka dla maluszka”, ale organizuje przy współpracy z odpowiednimi fundacjami kiermasze czy zbiórki dla potrzebujących. W ten sposób w roku 2014 zorganizowano koncert charytatywny dla uczniów Szkoły chorych na raka z udziałem takich gwiazd muzyki pop, jak Grzegorz Kupicha czy Marcin Kindla. W roku 2017 pod wpływem projektu realizowanego przez nauczycieli Szkoły na Malcie zorganizowano na szeroką skalę akcję pt. „Aniołki w piżamkach”, która miała na celu uwrażliwienie uczniów na potrzeby ludzi chorych, dlatego poza imprezą popularyzująca tę tematykę, w której uczestniczyły gwiazdy telewizji i piłkarze znaczących śląskich drużyn (Ruchu Chorzów i Górnika Zabrze), nagrano płytę dla dzieci chorych z wierszami rudzkiej poetki i przygotowano przedstawienie, które dzieci wraz z nauczycielami wystawiły w wielu śląskich szpitalach dziecięcych i ośrodkach pomocy. Idea odwiedzin osób chorych i pamięci o nich jest realizowana w Szkole stale (odwiedziny w domach pomocy).

Wyrazem otwartości na potrzeby innych jest nawiązanie współpracy ze szkołą w Dovhe na Ukrainie i włączenie się w dużą akcję pomocy materialnej zorganizowaną przez parafię Kochłowice (od roku 2018). Dzięki przeprowadzonej wśród społeczności szkolnej za pośrednictwem Caritas zbiórce pieniędzy sfinansowano przyjazd 28 osób z Ukrainy na 4 dni do kochłowickiej szkoły (w październiku 2019r.), co dało początek wymianie kulturalnej pomiędzy placówkami, które w lutym 2020 złożyły wniosek o sfinansowanie współpracy z funduszy Polsko-Ukraińskiej Wymiany Młodzieży. Szkoła wsparła też dzieci litewskie włączając się do zbiórki darów prowadzonej przez Kuratorium Oświaty.

Szkoła Podstawowa nr 20 w Rudzie Śląskiej od 2013 realizuje europejskie projekty współpracy. W ramach środków z EFES 50% ówczesnego grona pedagogicznego odbyło szkolenia za granicą w Hiszpanii i Norwegii, a w roku 2016 -17 w ramach środków z programu Erasmus+ nauczyciele kształcili się na Malcie i Łotwie. Nawiązane kontakty nie tylko przyczyniły się do wprowadzenia w Szkole nowoczesnych metod nauczania z powszechnym wykorzystaniem multimediów, do propagowania wśród nauczycieli i uczniów dwujęzyczności, ale i do propagowania kultury naszego regionu i kraju za granicą.

Od 2014 roku Szkoła realizuje we współpracy z odwiedzonymi wcześniej zagranicznymi placówkami projekty eTwinning.
W roku 2017 Szkoła zyskała patronat Szkoły Języka i Kultury Polskiej oraz Katedry Międzynarodowych Studiów Polskich Uniwersytetu Śląskiego, dzięki czemu uczący się w Katowicach studenci z całego świata (od Japonii, Kirgistanu, Chin, Gruzji, Rosji po Brazylię i Meksyk czy Wenezuelę) prowadzą w Szkole zajęcia z kultury i języka swoich krajów, uczą otwartości, tolerancji, motywują do nauka języków obcych. Kochłowicka placówka natomiast stwarza możliwości do odbycia przez nich praktyk pedagogicznych, ćwiczenia języka polskiego, ale i nauki kultury i tradycji śląskich i polskich. Uczniowie kochłowickiej Dwudziestki uczestniczą w zajęciach na Uniwersytecie Śląskim. W ostatnich dwóch latach uczniowie kochłowickiej placówki brali udział w uniwersyteckim spotkaniu kolędowym, gdzie dwukrotnie wystawili przygotowane przez siebie jasełka dla zagranicznych studentów (jako pierwsza szkoła w historii Uniwersytetu). Zagraniczni studenci natomiast wspomagają Szkołę Podstawowa nr 20 w organizacji corocznego Dnia Talentów, w czasie którego razem z lokalnymi artystami, twórcami kultury, naukowcami i rzemieślnikami prowadzą warsztaty dla dzieci. W roku szkolnym 2018/2019 dzięki współpracy z działającym przy Uniwersytecie Śląskim Centrum Języka i Kultury Chińskiej w szkole był prowadzony nieodpłatnie kurs języka chińskiego dla dzieci.

Szkoła współpracuje z instytucjami kultury województwa śląskiego – z teatrami, Filharmonią Śląską, NOSPRem, muzeami. W lutym br. dzięki współpracy z Narodowym Centrum Kultury Szkoła będzie realizowała program Archi-przygody, mający na celu kształcenie wiedzy o architekturze wśród najmłodszych.

Rozwój talentów dzieci w służbie dla środowiska i kraju w myśl teorii Howarda Gardnera stanowi podstawę działalności placówki, która od roku 2013 nosi tytuł Szkoły Odkrywców Talentów: „Każde dziecko jest zdolne, a rolą dorosłych jest te zdolności wspierać i rozwijać”.

Szkołą kierowały następujące osoby:

W latach 1920 -1939:

Tytus Chrząstowski

Władysław Czownicki

Wanda Dobrowolska

Mikołaj Badura

Władysław Dyrek

Olga Czownicka

Władysław Bielewicz

Jan Tomecki

W latach 1945 – 1995

Tadeusz Kościuszyński

Marian Myczkowski

Elżbieta Zdziebło

Władysław Magiera

Stefania Knobbe

Łucja Wypiór

Stanisława Piegza

W latach 1989 – 2002

Leszek Zimoch

W latach 2002 – 2012

Grażyna Małyska

W latach 2012 do nadal

Katarzyna Szuba

Filmik z remontu

https://www.youtube.com/watch?v=voV6WTUKPPI